Beeld: YES!Delft
Begin 2019 opent de organisatie YES!Delft haar deuren in Den Haag. YES!Delft zet zich in om startups zo snel mogelijk te laten groeien. Om dit te realiseren, ondersteunt zij beginnende ondernemingen in de eerste groeifases met op maat gemaakte groeiprogramma’s, huisvesting, financiering en partnernetwerken. In Den Haag zal de organisatie zich richten op ‘disruptive’ technologieën als kunstmatige intelligentie en blockchain.
YES!Delft is 13 jaar geleden ontstaan uit een samenwerking tussen TU Delft, TNO en de gemeente Delft. Inmiddels is de organisatie een van de succesvolste startup incubators ter wereld en heeft zij een belangrijke bijdrage geleverd aan de groei van meer dan 200 tech startups. In die periode heeft YES!Delft een omvangrijk netwerk van mentoren, experts, investeerders en zakelijk partners opgebouwd. Een netwerk waar Haagse startups binnenkort ook van kunnen profiteren.
Afspraak en focus
De Haagse vestiging van YES!Delft zal jaarlijks 30 startups in Den Haag begeleiden. Waar de Delftse vestiging zich richt op focus areas als Aviation, Cleantech, Robotics en Medtech, zal de focus in Den Haag liggen op software-gerelateerde startups. Hierbij valt te denken aan startups die zich bezighouden met technologieën als kunstmatige intelligentie en blockchain. Naast het begeleiden van beginnende ondernemingen zal YES!Delft ook jaarlijks drie startup evenementen organiseren.
Impuls voor de Haagse economie
Het aantrekken van YES!Delft geeft een belangrijke impuls aan de Haagse economie. Zo creëert het begeleiden van 30 startups per jaar naar verwachting maar liefst 150 banen in de periode van drie jaar. Daarnaast is het aannemelijk dat de aanwezigheid van YES!Delft zorgt voor een constante stroom aan nieuwe tech startups en een groter aanbod van investeerders, dankzij het netwerk van de startup incubator. Ook zal door de nieuwe vestiging de samenwerking met TU Delft versterkt worden, waardoor talent voor de regio behouden – en tot de regio aangetrokken – zal worden.
De focus op thema’s als kunstmatige intelligentie en blockchain sluit goed aan op bestaande groeiclusters in Den Haag, zoals Security, IT/Tech en Finance & Legal. Door startups in deze clusters te ondersteunen en aan te trekken, worden deze verder versterkt en wordt verdere groei gestimuleerd.
In Den Haag Zuidwest staat de kwaliteit van leven onder druk. Het gebied kent een hoge werkloosheid en daardoor weinig perspectief voor een betere toekomst voor de inwoners. Dit moet anders. Het Rijk en de gemeente Den Haag investeren daarom samen in scholing, veiligheid en werkgelegenheid. Bijvoorbeeld in projecten die bewoners met een afstand tot de arbeidsmarkt helpen aan een baan in sectoren zoals techniek, bouw, zorg en tuinbouw. Het kabinet reserveert hiervoor een bedrag van 7,5 miljoen euro (uit de zogeheten Regio Deal-aanpak) en de gemeente Den Haag draagt minimaal datzelfde bedrag bij.
Het kabinet werkt nauw samen met regio’s om de welvaart in Nederland te verbreden. De afgelopen maanden zijn er vanuit heel Nederland 88 voorstellen voor een Regio Deal ingediend. Den Haag Zuidwest is geselecteerd als een van de 12 deals waar de ministerraad op voorstel van ministers Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) en Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) mee akkoord is gegaan. In dit gebied wordt, verspreid over vier jaar, minimaal 15 miljoen euro geïnvesteerd door het Rijk en de gemeente Den Haag.
Regio Den Haag Zuidwest
Den Haag Zuidwest bestaat uit vier wijken: Bouwlust, Vrederust, Morgenstond en Moerwijk – samen goed voor zo’n 70.000 inwoners. Moerwijk is een van de armste wijken van Nederland en ook in de overige wijken zijn grote sociale problemen terug te vinden, zoals bijvoorbeeld armoede, schulden, eenzaamheid en hoge werkloosheid. De investering zal gebruikt worden om deze wijken te ontwikkelen en verbeteren op zowel sociaal als economisch vlak.
Nieuwe kansen
“Voor Zuidwest gaat het niet alleen om het wegwerken van achterstanden, maar ook om het grijpen van nieuwe kansen”, zegt voorzitter Henk Kool van de Economic Board The Hague. “De wijk biedt uitgelezen mogelijkheden voor bijvoorbeeld het verduurzamen van woningen, gekoppeld aan werkgelegenheid en daarmee een positieverbetering van de inwoners. De Economic Board The Hague heeft draaiboeken klaarliggen waarmee dit kan worden gerealiseerd. Ook opleiding en (her)scholing moeten een onlosmakelijk onderdeel vormen van de nieuwe wijkaanpak”, aldus Kool, die de 7,5 miljoen euro van het Rijk een ‘belangrijk resultaat’ noemt.
Voorjaar 2019
De komende maanden wordt de Regio Deal verder uitgewerkt en het streven is dat deze uiterlijk in het voorjaar van 2019 wordt ondertekend. Momenteel wordt een programmateam samengesteld dat hier verdere invulling aan zal geven.
Op 9 oktober is op het Haagse bedrijventerrein ZKD een pilot gestart waarin mkb-ondernemingen door MBO-studenten worden geholpen bij het beveiligen van hun bedrijven tegen cybercriminaliteit. Cybersecurity-talent kan hier zijn vaardigheden in de praktijk ontwikkelen en het bedrijfsleven krijgt laagdrempelig inzicht in de mogelijkheden om de risico’s van cybercrime te verkleinen. De pilot is een samenwerking van bedrijventerrein ZKD, ROC Mondriaan, The Hague Security Delta, Kenniscentrum Integrale Veiligheid en Economic Board The Hague.
De snelheid van digitalisering en de toename van cyberaanvallen, leidt tot een groeiende urgentie om de risico’s van cybercriminaliteit in te dammen. Niet alleen bij multinationals, maar ook bij kleine en middelgrote bedrijven, ook al geeft deze groep ondernemers nog niet altijd voldoende prioriteit aan hun digitale veiligheid. De toenemende cybercrime leidt tot een snel groeiende cybersecurity-sector, zeker in Den Haag, in en rondom The Hague Security Delta. De vraag naar cybersecurity-talent is dan ook groot. Verschillende partijen in de stad zien kansen om te laten zien dat ook MBO-studenten in de cybersecurity opgave een belangrijke rol kunnen spelen, met name in de implementatie van cyberoplossingen.
Economic Board The Hague wil hierop inspelen, omdat zij ziet dat cybersecurity een belangrijke groeisector is in Den Haag en omdat de board het belangrijk vindt dat ook het Haagse midden- en kleinbedrijf en MBO-studenten hun rol pakken in deze ontwikkeling. Met behulp van Deloitte heeft de Economic Board The Hague de partijen The Hague Security Delta, ROC Mondriaan, de Stichting Kenniscentrum Integrale Veiligheid (KCIV) en het bedrijventerrein ZKD ondersteund bij het opzetten van een pilot ‘Cyberwerf’.
Op het bedrijventerrein ZKD gaan de studenten aan de slag gaan met de pilot. Tijdens de kick-off op 9 oktober hebben de eerste bedrijven zich aangemeld die hun systemen willen laten screenen door de studenten van ROC Mondriaan. Te denken valt aan een beveiligingscheck van wifi-netwerken, websites en het controleren van computers en netwerksystemen op virussen en malware. De uitkomsten worden gebundeld, onder andere in een afstudeertraject, dat ook gerelateerd aan het project gaat lopen.
Deze pilot is een eerste stap in het gezamenlijk realiseren van de door de partners gedeelde doelen rondom betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt en het beter benutten van MBO-talent binnen het cyber(security)domein. Bij een succesvolle pilot is opschaling naar meerdere bedrijventerreinen een logische vervolgstap.
In Den Haag is een groot tekort aan ruimte voor werk, zowel kantoren als bedrijfsruimte. Dat terwijl er nog volop kantoren naar woningen worden omgezet en er veel te weinig plannen zijn om nieuwe werkruimte bij te bouwen. Economic Board The Hague doet een appel op het college om niet alleen te focussen op de bouw van woningen om de groei van de stad mogelijk te maken, maar om ook voldoende ruimte voor werk te maken, zodat al die nieuwe inwoners straks ook in de stad aan de slag kunnen.
Tot 2040 komen er volgens de laatste prognoses zo’n 90.000 inwoners bij in Den Haag. Gemiddeld werkt ongeveer de helft van de totale bevolking. Om de werkgelegenheid gelijke tred te laten houden met de bevolkingsgroei moeten er dus zo’n 45.000 extra werkplekken bijkomen tot 2040. Want die nieuwe Hagenaars moeten toch ergens werken!
De huidige voorraad van bedrijfsruimte en kantoren in Den Haag zit echter vol. De kantorenleegstand is bijna verdwenen en de Haagse bedrijventerreinen puilen uit. De Haagse markt voor kantoren- en bedrijfsvastgoed is zwaar overspannen. Er zijn nu al bedrijven die geen plek in de stad kunnen vinden. Er worden echter nog volop kantoren en bedrijfspanden gesloopt en getransformeerd naar woningen, of staan daarvoor op de nominatie (bijvoorbeeld in de Binckhorst). Plannen om nieuwe kantoren of bedrijfsvastgoed te bouwen zijn er veel te weinig.
Voldoende beschikbare huisvesting hoort óók bij dienstverlening
Den Haag is al jaren bezig om een ondernemender stad te worden. Een stad die economisch niet alleen drijft op de aanwezigheid van de rijksoverheid, maar waar ook internationale instellingen, grote bedrijven en het midden- en kleinbedrijf kunnen floreren. De stad werkt daarom hard aan goede dienstverlening voor ondernemers en ontwikkelt nieuwe economische clusters, bijvoorbeeld rondom (cyber)veiligheid en de impact economy. Maar zonder fysieke ruimte om meer werkplekken te kunnen maken, hebben al die inspanningen weinig zin. Mensen hebben nu eenmaal ruimte nodig om te werken. Ruimte die op het juiste moment beschikbaar moet zijn.
Urgentieprogramma
De board is blij dat wethouder De Mos in het AD spreekt van een “gruwelijk tekort aan bedrijfsruimte” en we kijken uit naar het ‘urgentieprogramma’ dat hij aankondigt. De board denkt ook dat het zou helpen als het college een integrale visie op de ruimtelijkeconomische programmering van de stad zou presenteren, waarin alle vormen van ruimtegebruik integraal worden afgewogen. De board houdt het dossier Ruimte voor werk de komende periode nauwlettend in de gaten.
Marjan van Loon, President Directeur Shell Nederland, is op 12 juli 2018 benoemd tot boardlid van de Economic Board The Hague. Met het hoofdkantoor van Shell in de stad Den Haag en haar woonplaats Scheveningen is de betrokkenheid van Marjan van Loon bij de stad Den Haag vanzelfsprekend. Marjan van Loon: “Leefbaarheid, duurzaamheid en economische ontwikkeling gaan in mijn ogen hand in hand. Ik hoop mijn kennis en ervaring in te kunnen zetten voor de verdere ontwikkeling van de stad, op het vlak van duurzaamheid en economie. Ook kijk ik uit naar een constructieve samenwerking om het profiel van Den Haag als innovatieve, ondernemende en duurzame stad te versterken.”
De van oorsprong Helmondse Van Loon studeerde van 1984 tot 1989 chemische technologie aan de Technische Universiteit Eindhoven en begon daarna haar carrière direct bij Shell. De eerste jaren werkte ze in Pernis als chemisch technoloog en op het hoofdkantoor in Den Haag. In de jaren daarna werkte ze onder andere in Maleisië en Australië. Voordat ze in 2016 Dick Benschop opvolgde als president-directeur was ze eerst zeven jaar vicepresident vloeibaar gas binnen het olieconcern. Binnen Shell was ze medeverantwoordelijk voor de bouw van de Prelude, een drijvende gasfabriek van bijna vijfhonderd meter lengte. Nu staat zij voor de taak Shell Nederland te leiden tijdens de energietransitie, de overgang van fossiele brandstoffen naar een duurzame energievoorziening.
Naast haar werkzaamheden bij Shell is Van Loon onder meer lid van de Raad van Advies van de Nationale Denktank en lid van het Algemeen en Dagelijks Bestuur van VNO-NCW.
‘Aangenaam verrast’ is het overheersende gevoel bij de leden van de Economic Board The Hague over het coalitieakkoord van Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks. “De ingezette economische lijnen worden vastgehouden en het economiebudget wordt versterkt, dus dat is goed nieuws,” vertelt voorzitter Henk Kool. “De economische ambities zijn op niveau. Als board helpen we de gemeente graag bij de vertaling van die ambities naar effectief beleid en goede projecten.”
Versterking MKB
In het coalitieakkoord Den Haag, Stad van Kansen en Ambities wordt uitgebreid aandacht besteed aan het versterken van de positie van het Haagse MKB. “De Economic Board is hier mede voor opgericht, dus hier zijn wij heel blij mee. In een van onze projecten worden MKB-bedrijven bijvoorbeeld cyberware gemaakt door ROC-studenten, die later zelf in de cyber security gaan werken. In een ander project verbinden we Haagse MKB-bedrijven die actief zijn in de energietransitie aan opleidingen om te zorgen dat zij voldoende en goed geschoold personeel kunnen vinden om Den Haag te verduurzamen,” legt Kool uit. “Net als het college zien wij de energietransitie als een kans om de economie in Den Haag duurzaam te versterken.”
Ruimte voor ondernemerschap
Het nieuwe college schrijft dat er toekomstvisies voor alle bedrijventerreinen van Den Haag moeten komen en dat het bedrijfsinvesteringszones wil versterken. “Dat juichen we zeer toe. Als board maken we ons zorgen om voldoende en passende ruimte voor ondernemerschap in een groeiende stad. Meer inwoners in Den Haag is fantastisch, maar we moeten ook zorgen voor voldoende werkplekken voor iedereen.”
Toekomstgerichte opleidingen
Een belangrijke ambitie die volgens de Economic Board verder geconcretiseerd moet worden, is het versterken van de verbinding tussen onderwijs en werkgevers, zodat Haagse scholieren en studenten voldoende toekomstgericht worden opgeleid. “De urgentie voor dit onderwerp zit wel in het akkoord, maar de uitwerking nog niet. Terwijl juist dit onderwerp voor de toekomstige structuur van de Haagse economie cruciaal is. Bij de next economy horen ook next skills. Hier willen we als Economic Board graag bij helpen. De verbinding met de regio is hierin belangrijk, want werkgevers, werknemers en studenten trekken zich weinig aan van gemeentegrenzen.”
Op 26 april droeg Henk Jagersma de voorzittershamer van de Economic Board The Hague over aan Henk Kool. Hij kijkt met plezier terug op de pioniersfase van de board, maar spreekt wel zijn ernstige zorgen uit over de toekomst van de stad. “Den Haag staat in te veel lijstjes op achterstand. Als Den Haag in de toekomst voldoende banen voor zijn inwoners wil behouden, dan moet er structureel geïnvesteerd blijven worden in de economie.”
Als afscheidsboodschap aan de nieuwe gemeenteraad, het toekomstige stadsbestuur en ondernemend Den Haag schreef Jagersma een open afscheidsbrief. Hij luidt hierin de noodklok over de stand van de Haagse economie. Den Haag loopt achter ten opzichte van de andere grote gemeenten in Nederland, profiteert te weinig van de economische groei en te veel mensen zijn afhankelijk van de bijstand. Jagersma vindt het dan ook onbegrijpelijk dat er in het formatieproces voor het nieuwe college vooralsnog weinig aandacht naar economie lijkt uit te gaan.
Jagersma noemt meerdere aandachtspunten voor de gemeente. De belangrijkste: houd de ingezette koers op economisch vlak vast en blijf investeren in de economie. Voor de structurele economische versterking die nodig is in Den Haag, zijn publieke middelen en een betrokken stadsbestuur onontbeerlijk. Verder is een extra boost nodig om het ondernemersklimaat in Den Haag te versterken en mensen in een aantal groeisectoren – zoals de energietransitie, toerisme en (cyber)veiligheid – aan het werk te helpen.
Henk Kool is op 26 april 2018 geïnstalleerd als nieuwe voorzitter van de Economic Board The Hague. Hij volgt Henk Jagersma op, die stedelijk directeur Ruimte en Economie bij de Gemeente Amsterdam is geworden. Henk Kool is een bekend gezicht in de stad: van 2006 tot en met 2014 was hij namens de PvdA wethouder Economie, Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Kool: “De stad zit vol goede ondernemers met innovatieve ideeën. Als Economic Board werken we aan het goede ondernemersklimaat zodat zij die ideeën verder kunnen ontwikkelen en uitvoeren.”
Als voormalig wethouder Economie beschikt Kool over een groot netwerk in de stad en heeft hij veel kennis over de krachten en zwaktes van de Haagse economie. ,,Een goed ondernemersklimaat schept nieuwe werkgelegenheid. En dat is hard nodig voor de mensen die nu nog op een uitkering zijn aangewezen. Zo snijdt het mes aan twee kanten”, aldus Kool.
Voor zijn wethouderschap was Kool jarenlang actief als raadslid en fractievoorzitter van de PvdA. Kool is van oorsprong journalist en werkte onder meer bij Radio West en NRC. Naast voorzitter van de Economic Board is hij ook onder meer voorzitter van de Stichting Samenwerkende Sociale Fondsen Den Haag (SSSF), voorzitter van de Mondriaan Business Club (MBC) en voorzitter van het BIZ Platform Nederland, de organisatie van BedrijfsInvesteringsZones in Nederland.
Afscheidsbrief Henk Jagersma
Vertrekkend voorzitter Henk Jagersma blijft als inwoner van Den Haag zeer betrokken bij de stad, maar kon zijn nieuwe functie bij de gemeente Amsterdam niet combineren met een rol als voorzitter van de Economic Board The Hague. Jagersma schreef als afsluiting van zijn periode bij de Economic Board een open brief aan de stad. Jagersma: “Den Haag staat in te veel lijstjes op achterstand. Als Den Haag in de toekomst voldoende banen voor zijn inwoners wil behouden, dan moet er structureel geïnvesteerd blijven worden in de economie.”
